Οθωνική Αυλή

Το συγκρότημα των Στάβλων της Οθωνικής περιόδου στον Πύργο Βασιλίσσης, καθώς και νέες κατασκευές που δημιουργήθηκαν βάσει της αρχικής μελέτης διαμόρφωσης του Πάρκου (1995), διαμορφώνουν έναν κεντροβαρές «ιστορικό κτιριακό τετράγωνο» γύρω από ένα ανοιχτό αίθριο επιφάνειας 350 τ.μ. Πρόκειται για ένα συγκρότημα ισόγειων κτιρίων με δύο χαρακτηριστικές απολήξεις με τη μορφή πύργου. Στην εσωτερική αυλή βρίσκονται οι παλιές ποτίστρες των αλόγων, καθώς και ένα πηγάδι.

Μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο, που τοποθετείται στον κεντρικό άξονα Βορρά-Νότου, χωροθετείται:

  • Στη βόρεια πλευρά του τετραγώνου, η Αίθουσα 1, ένας ενιαίος εκθεσιακός χώρος, εσωτερικών διαστάσεων 25 Χ 5,5 μ., δηλαδή ενιαίος ωφέλιμος χώρος 137 τ.μ. Προορίζεται να φιλοξενήσει περιοδικές εκθέσεις και συνοδευτικές εκδηλώσεις.
  • Στην ανατολική πλευρά, δύο ισοδύναμοι σε μέγεθος χώροι, η Αίθουσα 2 και η Αίθουσα 3, κατάλληλοι να φιλοξενήσουν επιστημονικές συναντήσεις / σεμινάρια. Η καθεμία έχει δυναμικότητα 140-160 ατόμων. Διαθέτουν ανεξάρτητη είσοδο και πατάρι.Αναλυτικότερα, η Αίθουσα 2, διαστάσεων 19 Χ 9,5 μ., με ωφέλιμο χώρο 180 τ.μ. και πατάρι 88 τ.μ. Η Αίθουσα 3, διαστάσεων 19,5 Χ 9,5 μ., με ωφέλιμο χώρο 185 τ.μ., πατάρι 58 τ.μ. και επιπλέον βοηθητικούς χώρους 55 τ.μ.
  • Στη νότια πλευρά, η Αίθουσα 4, διαστάσεων 15,5 Χ 5,7 μ., ωφέλιμη επιφάνεια 88 τ.μ. Έχει πολυδύναμα χαρακτηριστικά, συμπληρωματικά των υπόλοιπων χρήσεων.
  • Στη δυτική πλευρά, η Αίθουσα 5, διαστάσεων 18 Χ 4,9 μ., ωφέλιμη επιφάνεια 88 τ.μ. Κατάλληλη για βιβλιοθήκη / αναγνωστήριο.
  • Το συγκρότημα συμπληρώνεται από δύο γραφειακούς χώρους στη δυτική πλευρά: ο πρώτος, δίπλα στην είσοδο, διαστάσεων 8 Χ 4,9 μ., ωφέλιμη επιφάνεια 39 τ.μ. και ο δεύτερος, με ισόγειο και όροφο διαστάσεων 5,75 Χ 5,75 μ. ο καθένας, συνολικής ωφέλιμης επιφάνειας 66 τ.μ.
  • Στη νότια πλευρά χωροθετείται διώροφο καφενείο, διαστάσεων 5,9 Χ 5,7 μ., συνολικής καθαρής επιφάνειας 67 τ.μ.
  • Το συγκρότημα συμπληρώνεται με δύο ενότητες χώρων υγιεινής και υπόγεια αποθήκη.

Κιβωτός των Σπόρων

Μια ξύλινη κατασκευή 12 μέτρων μήκος, 2,70 μέτρα πλάτος και 3,30 μέτρα ύψος, η Κιβωτός των Σπόρων περιμένει μικρούς και μεγάλους να την επισκεφθούν. Στο εσωτερικό της φιλοξενείται το αρχείο φυτογενετικού υλικού (σπόροι, καρποί, φυτά) σε ειδικές θήκες (γυάλινα βάζα, κουβάδες, πιάτα κ.α). Η συλλογή τοποθετείται στην «Κιβωτό» σε θεματικές ενότητες όπως διατροφικά (σιτηρά, όσπρια κτλ.) θεραπευτικά, καλλωπιστικά, αφροδισιακά και άλλα. Το αρχείο των φυτών και σπόρων συμπληρώνεται από την εγκατάσταση μικρής κουζίνας. Η παρασκευή φαγητού από την συλλογή – αρχείο της «Κιβωτού» επιτρέπει την κατοίκηση του εκθεσιακού χώρου με δυναμικό-διαδραστικό τρόπο.

Η «Κιβωτός των Σπόρων» είναι ένα εμβληματικό έργο-συμμετοχή της Ελλάδας στη 12η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής La Biennale di Venezia 2010 και αναπτύσσεται σε ειδικά διαμορφωμένο κτίριο στο Μητροπολιτικό Πάρκο Α. Τρίτση, δίπλα στα κτίρια Διοίκησης (Είσοδος Α: Σπ. Μουστακλή 23).

Η έκθεση είναι επισκέψιμη μετά από συνεννόηση με τη Διεύθυνση του Πάρκου.

Συμπληρωματικό υλικό για την «Κιβωτό των Σπόρων»

Κιβωτός / The Ark. Ο κατάλογος της Ελληνικής Συμμετοχής στην 12η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας (δείτε εδώ)

Ενημερωτικό έντυπο-τρίπτυχο (αρχείο pdf)

 

Το ενημερωτικό υλικό (έντυπο και βίντεο) δημιουργήθηκε με την ευγενική χορηγία της Interamerican.

Ναός Αποστόλου Παύλου

Ο Ναός του Αποστόλου ή Αγίου Παύλου, βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του Μητροπολιτικού Πάρκου «Αντώνης Τρίτσης». Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε το διάστημα 1958-1960, από τον αρχιτέκτονα Αθανάσιο Κουτσογιάννη (1926-2006), στο πλαίσιο δεκαετούς συνεργασίας του με τον Πέτρο Πικιώνη (1929-1996) και Δημήτρη Πικιώνη (1887-1968). Το έργο ανατέθηκε στους αρχιτέκτονες από το «Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα», έναν από τους κεντρικούς φορείς προώθησης της ιδεολογικής, εκπαιδευτικής και κοινωνικής πολιτικής των Βασιλικών Ανακτόρων στη μετεμφυλιακή και μεταπολεμική Ελλάδα. Η ανάθεση αφορούσε στην κατασκευή ενός μικρού χριστιανικού ναού ως προέκταση του κτιρίου της «Εθνικής Εστίας» (σήμερα κτίριο Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας (ΕΙΝ)), η οποία από το 1954, ανέπτυξε στην περιοχή «Πύργος Βασιλίσσης» εκπαιδευτικές και κοινωνικές δραστηριότητες για φιλοξενούμενες ομάδες πολιτών από την Ελληνική επαρχία. Μαζί με τον Αθ.Κουτσογιάννη, που είχε την κύρια ευθύνη σχεδιασμού του έργου και τον Δ.Πικιώνη, ο οποίος διατήρησε συμβουλευτικό ρόλο, συνεργάστηκε ο ζωγράφος Φώτης Κόντογλου (1896-1965) ο οποίος φιλοτέχνησε στο εσωτερικό του Ναού το χτιστό τέμπλο και τρεις φορητές εικόνες.

Στην ιστορία της ανάθεσης και υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου ανιχνεύονται οι πολιτικοί και κοινωνικοί μετασχηματισμοί της μετεμφυλιακής και μεταπολεμικής Ελλάδας αλλά και αρχιτεκτονικές και ευρύτερες πολιτισμικές αναζητήσεις του 20ου αιώνα. Αποτελεί σπάνια περίπτωση συνάντησης πρωταγωνιστών της αρχιτεκτονικής και εικαστικής δημιουργίας του μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής περιόδου. Αν και διατηρείται μέχρι σήμερα σε εξαιρετική κατάσταση η σημασία του παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό ενώ έχει σχεδόν αγνοηθεί από τη σύγχρονη έρευνα. Για τον λόγο αυτό η προστασία και η ανάδειξη του Ναού Αποστόλου Παύλου είναι κρίσιμη για τη μελέτη της ιστορίας της Ελληνικής αρχιτεκτονικής και τέχνης του 20ου αιώνα όπως και για τη διάσωση της ιστορικής μνήμης.

Το Υπουργείο Πολιτισμού, μετά από αίτημα του Διοικητικού Συμβουλίου του πάρκου, κήρυξε τον Ναό του Απ. Παύλου ως διατηρητέο μνημείο με διευρυμένο καθεστώς προστασίας του περιβάλλοντος χώρου, των υπαίθριων διαμορφώσεων και των καλλιτεχνικών έργων του Φώτη Κόντογλου. (ΦΕΚ)

Το υλικό που δημοσιεύεται σε αυτή την ανάρτηση όπως και το υλικό στο οποίο βασίστηκε η έκθεση ιστορικής και αρχιτεκτονικής τεκμηρίωσης προέρχεται από ιδιωτικά αρχεία των οικογενειών Αθ.Κουτσογιάννη και Δ.Πικιώνη στις οποίες ανήκει η κυριότητα και τα πνευματικά δικαιώματα του συγκεκριμένου υλικού. Ευχαριστούμε θερμά τη Ρίτα Κουτσογιάννη και την Αγνή Πικιώνη για την ευγενική παραχώρηση πρωτότυπου υλικού και για την υποστήριξη αυτής της μελέτης.

Categories